Uzbekistan: “Sàn đấu riêng” của China và Nga

(Toàn cầu) - Giới học giả Nga phản hồi, Moscow cần phải lập cập “bắt tay” với Tashkent để kịp thời kiềm chế nhạo TQuốc tăng mạnh ảnh hưởng tại Uzbekistan. Đa chiều: Thời cơ đã đến tay Nga Hãng thông tấn RIA Novosti (Nga) đưa tin, ngay sau khi hoàn thành Hội nghị thượng đỉnh G20 tại TQuốc hôm 5/9, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đến Uzbekistan để viếng cố Tổng thống Islam Karimov và điều đình với Thủ tướng Shavkat Mirziyayev. Theo Đa chiều (Mỹ), về cơ chế, Tổng thống Nga không một mực phải làm tương tự bởi lúc trước ngày 3/9, Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev đã tới tham dự tang lễ ông Karimov. Tất nhiên, ông Putin không quan tâm tới vấn đề đó và thậm chí còn quỳ trước tuyển mộ nhà chỉ huy Uzbekistan để tỏ lòng thành kính. Đa chiều dẫn nguồn hãng thông tấn Interfax (Nga) ngày 7/9 mách nhỏ, trong cuộc thảo luận với Thủ tướng Uzbekistan, Putin cho nhân thức Nga sẽ cố gắng trên mọi bình diện để hỗ trợ sự sản xuất mối quan hệ song phương. Tổng thống Nga Putin (trái) đã từng có những cuộc tiếp xúc với cố Tổng thống Uzbekistan Karimov. (Ảnh: sputniknews) “Lãnh đạo Uzbekistan có thể coi Nga là người bạn đáng tin cậy nhất”, Tổng thống Putin nhấn mạnh. Theo giới quan sát, tuyên bố trên phát đi thông điệp Moscow vẫn sẽ nỗ lực trợ giúp chính quyền Tashkent, dù Uzebkistan không còn là thành viên Doanh nghiệp Hiệp ước an toàn số đông (CSTO). Một số quan điểm nghĩ rằng, động thái trên của nhà chỉ huy Nga cho thấy, Moscow muốn tăng nhanh ảnh hưởng tại Trung Á cũng như Uzbekistan và biến khu vực này thành “người của bản thân mình”. Bởi ngoài Nga, một thế lực lớn khác đang nổi lên tại đây: TQuốc. Bắc Kinh luôn coi Trung Á như một hậu phương kế hoạch và điểm trung chuyển đàm phán trên bờ với châu Âu. Vai trò của Bắc Kinh tại Uzbekistan sẽ không xong mở mang bởi hiện China đang có sức ảnh hưởng kinh tế lớn nhất tại khu vực này. Sàn đấu riêng của nhì “ông lớn” Nằm trên “đoạn đường tơ lụa”, Uzbekistan hiện nổi lên là đối tác có vai trò quan trọng trong chiến lược “Một vòng đai, một đoạn đường” và kế hoạch năng lượng Trung Á của China. Hình như đó, tổng thống vừa chết thật Islam Karimov luôn nỗ lực hạn dè bỉu sự ảnh hưởng của Nga tại Trung Á. Bởi thế, đây là cơ hội để Nga kéo gần hơn quan hệ với Uzbekistan. Giới phân tích phản hồi, những năm vừa mới đây, hoạt động kinh tế của TQuốc tại non sông Trung Á này càng ngày càng tạo ra, khi mà Moscow duy trì tác động lớn tới chính trị và quân sự trong khu vực. Sau cái chết của Karimov, Uzbekistan sẽ biến thành “sàn đấu riêng” của China và Nga, song song cũng có thể làm quan hệ Nga – Trung đương đầu với những thách thức mới. Cũng có ý kiến cho rằng, Trung Quốc, Nga và các nước nhà phương Tây không hề ước muốn Uzbekistan rơi tham gia khủng hoảng, tạo điều kiện cho tổ chức nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) phát hành. Nói bí quyết khác, Nga – Trung cũng có ích ích thông thường tại Trung Á. Một học giả chính trị tại Kazakhstan cho rằng, Uzbekistan không có mối quan hệ “ngặt nghèo” với Nga như Kazakhstan. Cố Tống thống Karimov luôn muốn duy trì mối quan hệ căn bằng giữ Nga, China và Mỹ. Khác biệt là mối quan hệ Mỹ – Uzbekistan vừa mới đây đang trở nên “nồng ấm”. Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đến viếng cố Tổng thống Karimov tại Đại sứ quan Uzebekistan ở Bắc Kinh. (Ảnh: Tân Hoa Phố) Đương nhiên, sau cái chết của Karimov, những tổ chức quyền lực tại Tashkent có thể sẽ chuyến hướng “thân” Nga. Nhưng bởi hiện nay tác động kinh tế của Moscow đang suy giảm và “dường” sức ảnh hưởng cho Bắc Kinh – nhà đầu tư chính tại Uzbekistan nên đây cũng có thể là nhân tố khiến cho giới chỉ đạo mới nước này cần lưu ý. Dường như, chuyên gia phân tích Trung Á của Nga – ông Kurt Akhmetov liệt kê, phố hội Uzbekistan do hiện do tuổi teen lãnh đạo. Khoảng nhị mươi năm nay họ chịu sự ảnh hưởng giáo dục từ Karimov nên rất không dễ dàng để nói nước này sẽ ngay tức tốc quay sang “thân” Nga. “Ảnh hưởng của China tại khu vực Trung Á đang ngày càng mở rộng, thậm chí còn vượt xa cả Mỹ. Nga sẽ gặp áp lực không bé vì tầm tác động này”, Kurt Akhmetov thể hiện sự quan trọng. Markov – học giả chính trị có quan hệ thân thương với điện Kremlin cũng nghĩ rằng, sau cái chết của Karimov, Trung Quốc sẽ tiếp tục mở mang ảnh hưởng kinh tại Uzbekistan và Trung Á. Nga nên dùng các cách thức chính trị để hạn giễu cợt ảnh hưởng cũng như chơi để cho Bắc Kinh chi phối địa vị chủ công của Moscow ở khu vực. Nga-Trung có cùng “chống” Mỹ? Theo truyền thông Nga, ảnh hưởng của Mỹ ở Trung Á đang suy yếu nên ví như Nga – Trung hợp tác, đây sẽ là “lá chắn” vững chắc để bảo kê sự bình ổn của khu vực này. Hãng RIA Novosti lại nghĩ là, trước tình hình hiện nay, Mỹ cũng sẽ hăng hái tham gia tham gia “ván cờ” Trung Á, cũng như Uzbekistan, bằng cách lợi dụng “quyền lực mềm” lôi kéo tầng lới lãnh đạo mới tại khu vực này. Đương nhiên, đây không hề việc dễ ợt vì Nga cũng có đủ thời gian để học theo “chiêu trò” này nhằm đạt được lợi ích đất nước. Dường như đó,một vài ý kiến cho rằng, Mỹ thực chất không có phổ quát “hứng thú” với khu vực này bởi sự suy giảm từ nguồn lực vốn đầu tư trong nước cũng như hiện nay Washington đang có những công trình khác quan trọng hơn. (Theo Soha News) Thích và san sẻ bài này trên