Tổng thống Duterte và 'ân oán' với thượng nghị viên de Lima

Thượng nghị sĩ Leila de Lima đang tiếp tục là ngọn cờ đầu của phe chống lại chính sách diệt trừ ma túy đẫm máu của Tổng thống Rodrigo Duterte.

Ngày 15.9, trong một phiên điều è của Ủy ban Thượng viện Philippines về công lý và nhân quyền, nhân chứng kể về việc Tổng thống Philippines trong thời điểm khiến thị trưởng thị trấn Davao đã ra lệnh cho tiến hành các cuộc bắn giết thịt tù đọng và cả một âm mưu mai phục bà Leila de Lima. Đây là tình tiết mới nhất về một “trận chiến” khác của ông Duterte với bà de Lima.

Biệt đội cảm tử Davao

Tại phiên nhân tố è cổ trực tiếp trên truyền hình ngày 15.9, bà Leila de Lima đưa ra nhân chứng Edgar Matobato, một thành viên cũ của các doanh nghiệp tìm diệt tù đọng nhận lệnh từ ông Duterte trước đó.

Ông Edgar Matobato kể rằng từ năm 1988, ông đã là thành viên của Cafgu, một đơn vị dân binh vũ trang nằm vùng. Ban sơ, Cafgu có 7 thành viên bao gồm ông Matobato, do chính thị trưởng Rodrigo Duterte khi ấy tuyển chiêu mộ.

Cafgu chính là tiền thân của đội Davao Death Squad (Biệt đội quyết tử Davao), vốn nhiều người biết đến ở Philippines, đặc trách thực hiện những cuộc làm thịt người ngoài vòng luật pháp, theo Inquirer.

Tới năm 1993, đa dạng thành viên khác gia nhập đội này, trong đó có cảnh sát và những kẻ nổi dậy đã quy hàng. Ông Matobato chắc chắn cựu thị trưởng Duterte đã ra lệnh đánh bom một trường học vào năm 1993, và giết rộng rãi người Hồi giáo.

“Công việc của chúng tôi là giết tù đọng như sắm sửa ma túy, cưỡng dâm và bắt cóc... Họ bị thịt như những con gà vậy”, ông Matobato, 57 tuổi cho biết.

Bên cạnh, ông Matobato còn chắc chắn ông Duterte đã ra lệnh phục kích nhằm giết thượng nghị sĩ Leila de Lima sau khi doanh nghiệp Ủy ban Nhân quyền (CHR) do bà de Lima làm chủ toạ sau đó, đã tiến hành cuộc khảo sát biệt đội cảm tử Davao năm 2009.

Tổng thống Duterte chưa đưa ra bình luận nào, nhưng phát ngôn viên của ông là Martin Andanar bác bỏ buộc tội nêu trên. Ông Andanar nói rằng cuộc dò hỏi của chính phủ nhằm vào thời điểm làm thị trưởng Davao của ông Duterte chẳng đi đến đâu vì thiếu chứng cớ xác thực, theo Bloomberg.

Đối phương de Lima

Là người hoạt động nhân quyền, lẽ đương nhiên bà Leila de Lima là cái gai trong mắt ông Duterte. Từ lúc tuyên thệ tổng thống vào cuối bốn tuần 6 năm nay, chiến dịch chống tội phạm ma túy bằng phương án “bắn chết không cần xét xử” của ông Duterte đã làm hàng ngàn người mất mạng.

Chính vì thế, ông Duterte cũng dành sự vồ cập rất đặc biệt cho bà de Lima, cụ thể là bằng phổ thông phát ngôn Đương Đầu bà cũng như câu chuyện nhân quyền.

Một trong những câu chuyện nhiều người biết đến nhất là ông buộc tội bà de Lima có “bồ nhí”. Phát biểu trước phóng viên tại căn cứ Siongco (đô thị Cotabato) ngày 21.8, ông Duterte nói rằng Ronnie Dayan, tài xế cũ của bà de Lima chính là ý trung nhân của nữ chính khách 57 tuổi này.

Bà Leila de Lima liên tiếp bị Tổng thống Duterte buộc tội có quan hệ "vô đạo đức" với người lái xe có thê thiếp Reuters

“Thực tại là bà de Lima có quan hệ với tài xế của bà ấy... nó giúp cho sự tham nhũng đã diễn ra bên trong nhà đá quốc gia. Một vài người xung quanh tôi, những người phụ nữ đã hỏi tôi rằng vì sao tôi phải đem mối quan hệ giữa de Lima và lái xe của bà ta ra nói. Điểm mấu chốt rằng ví như không nói về quan hệ ấy thì còn chủ đề gì để nói”, Inquirer dẫn lời Tổng thống Duterte hôm 21.8.

Ông Duterte cho rằng đường dây ma túy, gồm cả những buổi tiệc tùng rượu chè ở nhà lao Tân Bilibid đều mang dấu ấn của bà de Lima.

“Bạn có không thể tinh được không khi trong suốt nhiệm kỳ của bà ta, phổ biến đặc quyền đã được ban cho hồ hết tội phạm ở đấy? Súng ống đầy rẫy. Những buổi chiêu đãi được tổ chức số đông mỗi đêm. Hàng loạt nhóm nhạc, rượu chè chảy tự do vào nhà giam, còn thanh nữ thế ra tham gia hòa bình trong tù. Ví như tôi không đề cập đến mối quan hệ của bà thượng nghị sĩ và tài xế của bà ta, thì làm cho sao tôi giải nghĩa trước quần chúng và nhà nước về những điều đã xảy ra?”, ông Duterte nói thêm.

Ông Duterte sau đó vẫn tiếp diễn “tiến công” bà de Lima, thậm chí còn khẳng định ông bác ái chứng cho biết bà có một người tình mới tên Warrren.

Trước những công kích và thậm chí đe dọa, bà de Lima vẫn chắc chắn mình sẽ đi đến cùng trong trận chiến tranh nhân quyền. Ở sinh nhật lần thứ 57 diễn ra hồi 04 tuần 8, bà de Lima cũng nói khía nói cạnh khóe rằng bà có một nguyện vọng là ông Duterte đừng có đụng tham gia bà nữa, sau đó khẳng định những công kích của Tổng thống Philippines chỉ xuất hành từ “mối thù tư nhân” với bà.

Nhật Đăng

Có thể bạn quan tâm: tinmoinhat